در چند ماه اخیر حساب های اجاره ای در بانک‌ها و موسسات اعتباری افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته است.

این افزایش به دلیل محدودیت‌های است که بانک مرکزی برای حسابهای اشخاص و نیز کارت‌های بانکی به وجود آورده است.

محدودیت هایی نظیر خرید حداکثر ۵۰ میلیون تومان در روز با کارت های عابر بانک شتابی و نیز صدور چک بانکی در وجه اشخاص مشخص و غیرقابل انتقال بودن آن می باشد.

این محدودیت ها باعث شده برخی از دلالان و سفته بازان دیگر نتوانند همانند سابق خرید و فروش های چند میلیاردی در روز با کارت های عابر بانک و نیز چک های بانکی داشته باشند.

به همین دلیل این افراد مجبورند با پرداخت مبالغی حسابهای اشخاص دیگر را اجاره و با کارت‌های عابربانک آنها فعالیت های خود را انجام دهند.

وزارت اقتصاد و بانک مرکزی در این خصوص به بانکها و موسسات اعتباری اعلام کرده متصدیان بانکی موظف هستند در صورت مشاهده موارد مشکوک حسابهای اجاره ای آن را گزارش کنند.

عدم تناسب سن و شغل صاحب حساب با مبلغ تراکنش ها و یا حجم گردش و نحوه رفتار حساب از جمله دلایلی است که پرسنل بانکها باید به آن حساس شده و در صورت مشاهده موارد مشکوک آن را گزارش کنند.

همچنین مغایرت زمینه فعالیت و شغل هر فرد که تناسبی با مانده حساب و گردش آن نداشته باشد نیز از دیگر مواردی است که کارمند بانک می تواند موارد مشکوک را گزارش کند.

بر اساس تحقیقات جدید سی ان ان، جدایی طلبان تحت الحمایه امارات عربی متحده در جنوب یمن، از جمله گروه های شبه نظامی هستند که این سلاح ها را در اختیار دارند. این در حالی است که توزیع سلاح های آمریکایی بین این گروه ها، برخلاف توافقات نظامی بین واشنگتن و متحدان آن است. این جدایی طلبان هم اکنون از سلاح های آمریکایی برای مبارزه با نیروهای تحت الحمایه عربستان استفاه می کنند.  این نیروها نیز خود مجهز به سلاح های آمریکایی هستند.

سی ان ان در ماه فوریه نیز در تحقیقاتی اختصاصی دریافته بود که تجهیزات آمریکایی فروخته شده به امارات و عربستان، به نیروهای غیردولتی در یمن از جمله مبارزان القاعده، شبه نظامیان سلفی و حوثی های تحت الحمایه ایران منتقل شده است. 

وزارت دفاع آمریکا – پنتاگون – به دنبال نخستین تحقیقات سی ان ان گفت رسیدگی به این مساله را آغاز می کند اما به گزارش سی ان ان، بیش از یک و نیم سال پس از آن، اوضاع ظاهرا بدتر شده است. 

عربستان سعودی با مشارکت نزدیک امارات و چندین گروه شبه نظامی، از سال 2015 تاکنون هدایت یک ائتلاف را علیه یمن برعهده دارد اما از رسیدن به اهداف خود در این جنگ نابرابر ناکام مانده است. امارات در ماه ژولای اعلام کرد نیروهایش را در یمن کاهش می دهد و به دنبال آن جنگ بین جدایی طلبان و نیروهای تحت الحمایه عربستان تشدید شده است. جدایی طلبان ماه گذشته اعلام کردند کنترل شهر استراتژیک  عدن را در اختیار گرفته اند. گزارش ها حاکی است نیروهای تحت الحمایه عربستان کنترل این شهر را مجددا در دست گرفته اند و مذاکرات برای پایان دادن به جنگ قدرت ادامه دارد.  

با تشدید درگیری ها در جنوب یمن، داعش در این کشور حیات مجدد گرفته است. این گروه مسئولیت یک سری حملات به شهر عدن را در آگوست برعهده گرفت؛ این حملات نخستین مورد از خشونت های داعش پس از یک سال بود و این نگرانی را ایجاد کرده است که جنگ در حال ایجاد خلاء برای احیاء گروه های تندرو است. 

در همین حال قانونگذراران آمریکایی از یافته های جدید سی ان ان ابراز خشم کرده اند. سناتور الیزابت وارن از پیش رانان حزب دمکرات در انتخابات ریاست جمهوری سال 2020 آمریکا می گوید: "یک گزارش درباره انتقال تجهیزات آمریکایی به دشمنان دردسرساز است. دو گزارش در این خصوص بسیار نگران کننده است."

وی گفت در نظر دارد این مساله را با دولت ترامپ پیگیری کند و افزود: "وزارت دفاع و امور خارجه هنوز به سوالاتی که در فوریه مطرح کردم، پاسخ نداده اند." 

سی ان ان می افزاید توانسته است از تعداد زیادی تجهیزات ضد مین موسوم به MRAP که جدایی طلبان از آن استفاده می کردند، تصویربردار کند. خودروی زرهی BAE Caiman نیز از جمله دیگر تجهیزات آمریکایی است که در جنگ جدایی طلبان برای کنترل منطقه شبوه در جنوب یمن در ماه اگوست، علیه نیروهای تحت الحمایه عربستان استفاده شد.سابقه این تجهیزات به خرید تسلیحاتی 2.5  میلیارد دلاری بین آمریکا و امارات در سال 2014 بازمی گردد و انتقال آن به جدایی طلبان نقض آن توافق است. 

سی ان ان می افزاید تجزیه و تحلیل ساعت ها ویدئوهای منتشر شده در فضای مجازی نشان می دهد گروه های شبه نظامی از جمله سلفی ها – که شاخه ای تندرو از تروریست های القاعده محسوب می شوند – از تجهیزات نظامی آمریکایی استفاده می کنند. 

چندی پیش یک مقام اماراتی گفته بود سلفی های یمن تحت نظارت مستقیم امارات هستند و به جدایی طلبان علیه نیروهای تحت الحمایه عربستان پیوسته اند.

یک شبکه تلویزیونی لبنانی به تازگی تصاویری از تجهیزات ساخت آمریکا را منتشر کرده است که از کشتی های امارات در یک بندر یمنی تخلیه می شوند. 

سی ان ان می افزاید با تشدید جنگ در یمن و نقش تسلیحات آمریکایی که به آن دامن می زند، بحران انسانی یمن روز به روز تشدید می شود. 

قانونگذاران آمریکایی در ماه های اخیر بارها تلاش کرده اند به کمک های نظامی و مالی آمریکا در جنگ یمن پایان دهند اما در این امر ناکام بوده اند. 

چند روز پیش 100 نفر از رهبران برجسته مسیحی آمریکایی از 50 ایالت نامه ای سرگشاده به کنگره آمریکا نوشتند و خواستار توقف فروش تسلیحات به عربستان و امارات شدند تا به گفته آنها به "بدترین بحران انسانی جهان" پایان داده شود. 

سازمان ملل نیز ماه گذشته اعلام کرد کشورهایی که به گروه های درگیر در جنگ یمن سلاح می دهند، احتمالا به خاطر جنایات جنگی مقصر هستند. 

کارشناسان یک کمیسیون وابسته به سازمان ملل در گزارشی از آمریکا، انگلیس و فرانسه خواستند از فروش سلاح به یمن خودداری کنند.  

نهادهای حقوق بشری هم بارها ت این سه کشور را برای تداوم فروش تسلیحات به عربستان و متحدانش محکوم کرده اند. 

جنگ یمن در سال 2015 با تهاجم عربستان و متحدانش به این کشور عربی و به بهانه مقابله با انصارالله یمن آغاز شد.  سازمان ملل در آوریل گذشته اعلام کرد تعداد کشته شدگان جنگ تا پایان 2019 از 230 هزار نفر فراتر خواهد رفت. میلیون های یمنی هم در این جنگ آواره شده اند.

دستگیری مدیر کانال آمد نیوز یا به قول برخی کارشناسان رسانه ای، فیک نیوز، چند روزیست که در رسانه ها مطرح شده است و بسیاری به چگونگی دستگیری زم می‌پردازند و بازار گمانه زنی‌ها در نحوه این عملیات اطلاعاتی داغ است.اما آنچه که بنظر می‌رسد کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد، ریشه های شکل گیری چنین شبکه ها و پر رونق شدن رسانه هایشان است.

 زم سال‌ها پیش از خروج از کشور، مسول زاده ای بود که همچون بسیاری از ما قدرت برایش جذاب بود و از قضا آقازاده بودن، فرصت همنشینی و هم صحبتی با آقایان و برخی چهره های برجسته ی را برای او فراهم آورده بود. این از آن دست اتفاقاتی است که برای برخی از اهالی رسانه بویژه جوانتر های آن ممکن است رخ دهد و خواسته یا ناخواسته توهم خود بزرگ بینی را در برخی از آنها ایجاد کند. عملکرد رسانه ای زم سراسر شوق و احساس رضایت از این ارتباطات بود. 

 او هم  از این آفت مصون نبود و با توجه به روابطی که بدست آورده بود تصمیم به انجام فعالیت رسانه ای در راستای مقاصد و اهدافش گرفت . اما پرسش این است که چرا و چگونه زم و امثال او به راحتی می توانند مخاطبان بسیاری را گرد خود جمع کنند و  عوامل تسهیل کننده کار آنها چیست؟ در اینجا ذکر چند نکته ضروری به نظر می رسد:

باید در نظر داشت که از مرجعیت افتادن رسانه های رسمی و شناسنامه دار و بی اعتمادی مردم به آنها از جمله عوامل تاثیر گذار بر کیفیت حیات و رشد و نمو فیک نیوز هایی چون کانال زم می شود. این اتفاق نیز دلایل متعددی دارد که از جمله آنها می شود به تضعیف اصل حیاتی مطبوعات یعنی آزادی رسانه ها اشاره کرد. اصل 24 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ، نشریات و مطبوعات را به عنوان ابزارهای تحقق آزادی بیان معرفی کرده است. اما به واقع رسانه ها و مطبوعاتی که برادری خود را به قانون اساسی و نظام ثابت کرده اند چقدر از این آزادی بهره مند هستند، موضوعیست که جای بحث دارد و با نگاهی تجربی می شود دریافت که بعضا خطر شکایات و توقیف رسانه ها بنابر تفسیرهای ناصواب از اصل 24 قانون اساسی مانع از اجرای تمام و کمال آن می‌شود.

در چنین شرایطی ظهور شبکه های اجتماعی در فضای رها و بی قید مجازی فرصت را برای رشد رسانه های مجعول بیشتر فراهم آورده است تا به مدد استراتژی هیتلر با گفتن دروغ های بزرگ مخاطبان بسیاری را با خود همراه کنند که به قول  جوزف گوب، فرمانده تبلیغاتی نازی ها،  دروغ هرچه بزرگتر باشد باور پذیرتر است! 

زم که به خوبی از این استراتژی آگاه بود از خلاء اعتماد به رسانه های رسمی نهایت استفاده را کرد تا هم عطش قدرت خود را سیراب کرده باشد و هم مخاطبان بسیاری را با خودش همراه کند. او شهوت شهرت داشت و از مهم جلوه دادن خود حظ می برد پس در مصاحبه هایش بگونه ای وانمود می کرد که حتی در اندرونی حاکمان و مسولان هم نفوذ دارد و مخزن الاسرار است! 

شاید در نگاه نخست نبود احزاب قوی و اصناف پویا ارتباطی با رشد و نمو فیک نیوزها  نداشته باشد اما با کمی تامل در ماهیت و کارکرد این تشکل ها می توان دریافت که این ها مشارکت ی را سازماندهی و هدفمند و مطالبات مردم را از طریق قانونی پیگیری می کنند. به واقع اگر اصناف به معنای واقعی کارکرد خود را داشته باشند بسیاری از مطالبات صنفی مردم از طریق مراجع واجد صلاحیت و اهل آن پیگیری می شود؛ به طریق اولی احزاب ی پویا، مشارکت و مطالبات ی مردم را هدفمند و ضابطه مند می‌کنند. در این شرایط مردم کار ت را به اهل آن وا میگذارند و امر ی به امر روزمره تبدیل نمی شود.

 اگر چنین شود دیگر فیک نیوزها نمی توانند به بهانه انعکاس صدای مردم و مطالبات آنها برایشان نسخه های ی بپیچند و با ترفند افشاگری و.افسار جهت گیری های ی توده های مردم را به دست گیرند و مردم نیز مطالباتشان را در لا به لای اخبار و تحلیل های این رسانه ها جست وجو نمی کردند.

با این شرایط بنظر می رسد اگرچه مدیر یکی از پر سروصداترین کانال های خبری و شایعه پراکنی دستگیر شده است و کانالش هم مسدود اما خطر بازتولید شبکه هایی نظیر آن همچنان به قوت خود باقیست. از همین رو با توجه و عنایت بیشتر به مسئله آزادی مطبوعات، احزاب پویا و اصناف قوی و کارآمد، هم می توان مانع از روزمره شدن امر ی شد و هم مانع از تسخیر افکار عمومی توسط رسانه های جعلی.

صداقت و راستگویی یکی از مهم‌ترین صفات ت‌مدارِ مورد اعتماد مردم است و  درجه صداقت ارتباط متقابلی با میزان محبوبیت و اعتماد عمومی دارد.

اما گاهی اوقات برخی ت‌مداران بدون توجه به این مساله و یا برای توجیه عملکرد اشتباه خود مطالبی را در تضاد با واقعیت مطرح می‌کنند که در لحظه بیان آن به‌هیچ وجه متوجه عواقب وخیم آن نیستند.

* وقتی بر باد رفتن میلیارد دلار را انکار می‌کند

در نشست خبری هفته گذشته رئیس دولت در مواجه با این سوال که سال گذشته و در اوج جنگ اقتصادی در مجموع میلیارد دلار در قالب ارز 4200 تومانی از ذخایر کشور به باد رفت، مسئولیت این با چه کسی است؟ گفت:اولا اینکه می‌گویند میلیارد دلار بر باد رفته، میلیارد (دلار) آمدند ثبت سفارش کردند برای خرید کالا. همین امسال هم ما 19 میلیارد دلار تا حالا خرج کردیم. مثل اینکه شما بگویید میلیارد (دلار) بر باد دادید؛ نه بر باد ندادیم. میلیارد (دلار) دادیم به افراد، آنها هم گفتند ما می‌خواهیم این جنس را وارد کنیم. البته باید بررسی شود، اگر کسی این پول را گرفته و آن جنس را وارد نکرده باید با او برخورد شود. هم دستگاه‌های اجرایی ما و هم قوه قضائیه باید با آنها برخورد کند. اما این حرف، حرف کاملا غلطی است که میلیارد دلار را آقا بر باد دادید. نه خیر میلیارد دلار بر باد ندادیم، میلیارد دلار دادیم به مردم. رفتند خرید کردند، جنس آوردند و دادند به مردم. پس این حرف حرف نادرستی است.»

هم سوال مطرح شده در این نشست دقیق نبود و هم پاسخ رئیس جمهور به این سوال از اساس و مطلقا غلط بود. رئیس دولت با استفاده از محتوای سوال، پاسخی به کلی اشتباه درباره میلیارد دلار ارزی که به بازار تزریق شد ارائه کرد. 

* تزریق میلیارد دلار در سال 96 برای کنترل قیمت ارز و نه واردات کالا

برای شفاف شدن ماجرا ابتدا از سوال خبرنگار شروع کنیم. خبرنگار گفت: در آن جنگ اقتصادی در مجموع میلیارد دلار ارز در قالب ارز 4200 تومانی از ذخایر کشور بر باد رفت.» اگر از این جمله عبارت در قالب ارز 4200 تومانی» را حذف کنیم سوال درست می‌شود. چرا که در واقع بر باد رفتن آن میلیارد دلار ارتباطی به ارز 4200 تومانی نداشت. این میلیارد دلار در سال 96، عمدتا به صورت نقد به بازار آزاد تزریق شد. در بانک مرکزی و رسانه‌های اقتصادی، به ارزی که بانک مرکزی با هدف کنترل قیمت ارز به بازار آزاد تزریق می‌کند، ارز مداخله‌ای» می‌گویند. اما ارز 4200 تومانی در فروردین سال 97 تصویب شد و ارتباطی با مداخله بانک مرکزی در بازار نداشت.

ارز مداخله‌ای یک چیز است و ارز 4200 تومانی چیز دیگر. اولی صرفا برای کنترل قیمت‌ ارز تزریق شده و می‌شود و دومی برای واردات کالا و تامین ارز مورد نیاز خدمات استفاده می شود.

اما آنچه که در پاسخ به آن سوال بیان کرد، سوء استفاده از بخش اشتباه سوال مطرح شده بود. ارز مداخله‌ای بانک مرکزی را به مثابه ارز 4200 تومانی برای واردات عنوان کرد و گفت: میلیارد (دلار) آمدند ثبت سفارش کردند برای خرید کالا». این پاسخ، پاسخی کاملا غلط و خلاف واقع‌ بود. حتی اگر از ارز مداخله‌ای نقدی بانک مرکزی برای واردات هم استفاده شود تردیدی وجود ندارد که بخش اعظم آن به تامین مالی قاچاق اختصاص خواهد یافت. چراکه برای واردات عمده کالاها نه از ارز نقدی بلکه از حواله‌های ارزی استفاده می‌شود.

تامین ارز برای واردات، تی است که بانک مرکزی از ابتدای تاسیس تاکنون انجام داده است. این ارز به صورت حواله از طریق سیستم بانکی پرداخت می‌شود. به عبارت دیگر تامین ارز برای واردات کالا هر سال انجام می‌شود و حجم ارز مورد نیاز برای واردات هم بین 40 تا 50 میلیارد دلار است.

یکی از اشتباهات مصطلح در تحلیل وقایع ارزی سال 96 و 97، این است که ارز 4200 تومانی برای واردات کالا و تامین ارز خدماتی و مسافرتی، به غلط همان میلیارد دلار تزریق شده تلقی می‌شود. در حالی که این دو به هم ارتباطی ندارد.

* تزریق گسترده ارز به بازار آزاد توسط بانک مرکزی با دستور کتبی

با این مقدمه به سراغ متن ماجرا برویم. به صورت خلاصه ماجرای بر باد دادن میلیارد دلار از ثروت ملی از دستور کتبی رئیس جمهور به بانک مرکزی برای کنترل نرخ ارز در سطح 3800 تومان چند ماه مانده به انتخابات ریاست جمهوری سال 96 شروع شد. بانک مرکزی به همین دلیل شروع به تزریق بی‌محابای ارز به بازار آزاد کرد. با توجه به افزایش التهابات ارزی در نیمه دوم سال 95 و ادامه آن در سال 96 بانک مرکزی برای پایین آوردن نرخ ارز میزان تزریق ارز به بازار را افزایش داد. اما نکته اینجا بود که با تزریق قابل توجه ارز به بازار نقدی باز هم نرخ ارز رشد می‌کرد و به همین دلیل بانک مرکزی به فرایند عرضه ارز به بازار آزاد تا روزهای پایانی سال 96 ادامه داد. 

هنوز به یاد داریم که بانک مرکزی برای صرافی‌ها سهمیه‌های 10 هزار دلاری تعیین کرده بود که روزانه این میزان ارز را به مردم بفروشند. بانک مرکزی در ابتدا با عاملیت صرافی بانک پارسیان ارز مداخله‌ای در بازار تزریق می‌کرد و سال‌ها این جریان ادامه داشت اما وقتی در سال 96 از این روش نتیجه نگرفت برای کنترل نرخ ارز به 250 صرافی در سطح کشور سهمیه روزانه 10 هزار دلاری داد و صف‌های طویلی در برابر صرافی‌های عرضه‌کننده ارز مداخله‌ای بانک مرکزی شکل گرفت.

از آن روزها صدها عکس در فضای مجازی‌‌ و در رسانه‌ها منتشر شده است که تصویری از وضعیت بازار ارز در سال 96 را نشان می‌دهد. مردم این صف‌ها را دیده‌اند و هنوز خاطره آن روزها از ذهن‌شان محو نشده است. نگارنده، براساس وظیفه خبرنگاری هر روز به بازار ارز رفته و از تحولات آن گزارش تهیه می‌کرد و صف‌های طویل و پرجمعیت خرید ارز مداخله‌ای بانک مرکزی که گاهی عبور و مرور از پیاده‌روهای خیابان فردوسی را سخت می‌کرد را به چشم دیده است. 

طبق اطلاعاتی که از بانک مرکزی به دست آمد و بانک مرکزی هم هیچ وقت آن را تکذیب نکرد، در سال 96 در مجموع میلیارد دلار به بازار آزاد و با هدف کنترل نرخ ارز تزریق شد و با توجه به اینکه این عرضه عمدتا کورکورانه و بی‌هدف بود دلالان بازار ارز و حتی افراد عادی‌ که برای حفظ ارزش پول خود به بازار وارد شده بودند، ارزهای بانک مرکزی را خریداری کردند. این گذشته از خریداران عمده‌ای‌ست که با اطلاع قبلی از ت‌گذاری‌های ارزی مقادیر قابل توجهی ارز را برای مقاصد و اهداف دیگری از بازار خریداری کردند.

براساس اطلاعات به دست آمده از بانک مرکزی، این بانک در سال 93 حدود 2.5 میلیارد دلار ارز مداخله‌ای به بازار تزریق کرده است. با توجه به سخت‌تر شدن مداوم فشردن فنر ارزی، این رقم در سال‌های بعد رفته رفته افزایش یافته است. به طوری که براساس گزارش ولی‌الله سیف رئیس کل بانک مرکزی، این بانک در سال 95 بیش از 5.8 میلیارد دلار به بازار آزاد تزریق کرده است. این رقم در سال 96 به اوج رسید و چنانچه اشاره شد بانک مرکزی در اتفاقی منحصر به فرد در تاریخ مداخلات ارزی برای اولین بار رقم میلیارد دلار از منابع باارزش و غیرقابل جایگزینی کشور را به بازار ارز تزریق کرد. رقمی که احتمالا تا سال‌ها رکورددار میزان مداخله بانک مرکزی در بازار نقد خواهد ماند.

همچنین پیگیری از بانک مرکزی نشان می‌دهد در سال 96، برای کنترل نرخ ارز روزانه به طور متوسط 50 میلیون دلار ارز به بازار آزاد تزریق می‌شد و مجموع ارز مداخله‌ای تزریق شده به بازار آزاد در آن سال معادل میلیارد دلار بوده است. در چنین شرایطی چگونه می‌توان گفت بر باد رفتن میلیارد دلار جمله غلطی‌ست؟

* تزریق 5 میلیارد دلار به بازار ارز در چند ماه منتهی به انتخابات 96

براساس پیگیری از منابع دیگر، با توجه به مشکلات به وجود آمده در کانال ارزی دوبی در نیمه دوم سال 95 که موجب افزایش بهای دلار از 3500 تومان به 4150 تومان شد، بانک مرکزی برای کاهش این نرخ، تا روز انتخابات 96، یعنی تا 31 اردیبهشت 96 رقمی بالغ بر 5 میلیارد دلار ارز مداخله‌ای _ صرفا برای کنترل نرخ ارز به بازار_ تزریق می‌کند. این تزریق‌ها هم عمدتا با عاملیت یک بانک و تزریق در بازار نبش پاساژ افشار که دلالان در آن منطقه به صورت غیرقانونی ارز خرید و فروش می‌کردند، انجام می‌شد. 

* سود تزریق میلیارد دلار ارز بانک مرکزی به جیب چه کسی رفت؟

همانطور که خود رئیس جمهور هم گفت فقط در 6 ماهه 98 معادل 19 میلیارد دلار ارز برای واردات تخصیص داده شده است» اما چرا هیچکسی از عنوان بر باد دادن» برای این 19 میلیارد دلار استفاده نکرده است؟ چون تکلیف این 19 میلیارد دلار تقریبا معلوم است. این پول صرف واردات شده است. حال ممکن است نقدهایی به نوع کالاهای وارداتی و ت‌های تجاری یا انحراف منابع در این زمینه وارد باشد، اما این وضعیت قابل مقایسه با ریختن ارز به بازار آزاد به ثمن بخس و اعطای رانت ویژه برای دلالان و عده بسیار اندکی از خریداران ارز نیست.

*انتقاد رهبر انقلاب از ت تزریق میلیارد دلار و پیش‌فروش سکه

در 22 مرداد ماه 97 رهبر انقلاب اسلامی تاکید کردند: در همین قضایای ارز و سکه گفته شد مبلغ میلیارد دلار از ارز موجود کشور آن هم در حالی که برای تهیه ارز مشکل داریم، بر اثر بی‌تدبیری، به افرادی واگذار شد و برخی از آن سوء‌استفاده کردند. وقتی ارز یا سکه به صورت غلط عرضه و تقسیم می‌شود، مشکلات فعلی به‌وجود می آید زیرا این قضیه دو طرف دارد، یک طرف آن فردی است که دریافت می کند و طرف دیگر آن کسی است که عرضه می‌کند. همه بیشتر به‌دنبال آن فردی هستند که ارز یا سکه را گرفته است در حالی که تقصیر عمده متوجه آن فردی است که ارز یا سکه را با بی‌تدبیری عرضه کرده است که اقدامات اخیر قوه قضائیه نیز در واقع برخورد با کسانی است که با یک تخلف و خطای بزرگ، زمینه‌ساز این مسائل و کاهش ارزش پول ملی شدند.»

آنچه که بیش از مساله بر باد رفتن میلیارد دلار اهمیت دارد، آثاری‌ است که این اقدام به وجود آورد. این ت موجب توزیع رانتی شدید در اقتصاد و به وجود آمدن ثروت‌های بادآورده و یک‌شبه برای عده‌ای خاص شد. خرید ارز در قیمت پایین و فروش در قیمت‌های بالا و بالاتر.

هنوز آن صف‌های طویل در مقابل صرافی‌های خیابان فردوسی و ماجراهای باندهایی که افرادی را از مناطق مختلف کشور  برای گرفتن سهمیه 1000 یا 2000 دلاری خرید ارز به تهران و مناطق توزیع ارز می‌کشاندند از یاد‌ها نرفته است و این اتفاقات با چند جمله صحبت در نشست خبری محو نخواهد شد. قطعا و یقینا، جمله بر باد دادن میلیارد دلار از ذخایر ارزی بانک مرکزی در سال 96، جمله درست، دقیق و براساس واقعیت است. این ت نتوانست به هدف اصلی خود که همان کنترل نرخ ارز در سطح 3800 تومان تا 4000 تومان بود، برسد و از طرف دیگر میلیارد دلار از ذخایر ارزی بانک مرکزی را بر باد داد. آن هم در شرایطی که کشور با توجه به بازگشت تحریم‌ها به این ذخایر نیاز مبرم و ضروری داشت.

در ادامه جمله خود در نشست خبری گفته است:‌ البته باید بررسی شود، اگر کسی این پول را گرفته و آن جنس را وارد نکرده باید با او برخورد شود. هم دستگاه‌های اجرایی ما و هم قوه قضائیه باید با آنها برخورد کند.». بیش از ماه از توزیع آن پول‌ها در بازار آزاد می‌گذرد، چطور در طول این یک سال و نیم آقای رئیس جمهور به فکر برخورد با کسانی که پول گرفته و جنس وارد نکرده‌اند نیفتاده است و سوال اصلی اینکه، خریداران آن ارزها به چه دلیلی باید معادل آن ارزها را کالا وارد می‌کردند؟ اصلا هدف توزیع آن ارزها واردات کالا نبود که وارد نکردن آن دلیلی برای برخورد باشد.

علاوه بر اینکه چنانچه اشاره شد، این شیوه تزریق ارز بیش از آنکه به کار واردات رسمی از طریق ثبت سفارش و تامین منابع ارزی از طرق مورد تایید بانک مرکزی بیاید، به کار واردات غیررسمی و قاچاق خواهد آمد. چنانکه خرید و فروش این ارز نه به درستی ثبت می‌شود و نه اساسا محل مصرف آن قابل ردیابی خواهد بود.

ماجرای بر باد دادن میلیارد دلار از اوایل سال 96 آغاز و اواخر سال 96 به پایان رسید. اما توضیح ماجرای ارز 4200 تومانی که از 21 فروردین ماه 97 شروع شد و تاکنون ادامه دارد، نیازمند فرصت و گزارش جداگانه‌ای است. 

امیرالمومنین علی علیه‌ السلام می‌فرمایند: الکذب عیب فاضح. دروغ عیبی رسوا‌ کننده است.» و امروز رسوا شدن مطالب خلاف واقع با توجه به توسعه ابزارهای ارتباطی و ثبت و آرشیو اطلاعات ساده‌تر و سهل‌تر از گذشته است. پس در این شرایط چرا خلاف واقع بگوییم؟

این روزها سهمیه فرزندان و همسران هیات علمی دانشگاه ها در کنکور به صورت ویژه در کانون توجه قرار گرفته است. سهمیه ای که مهم ترین، قابل تامل ترین و البته بیشترین سهمیه اختصاص یافته به افراد در کنکور است اما تا چند ماه پیش کمترین توجه نسبت به آن می شد.

این سهمیه بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در تاریخ 25 تیرماه 1392 ایجاد شده که بیان می دارد: فرزندان اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها در صورت کسب نمره‌ای برابر 90 درصد نمره آخرین فرد قبول‌شده می‌توانند به دانشگاه محل تدریس پدر یا مادر خود انتقال پیدا کنند و اگر 92.5 درصد امتیاز آخرین فرد قبولی یک رشته را هم کسب کرده باشند، امکان تغییر رشته برای آن‌ها وجود خواهد داشت.»

منظور از عضو هیات علمی کلیه اعضای هیات علمی رسمی قطعی یا رسمی آزمایشی اعم از شاغل، بازنشسته و یا متوفی دانشگاه است که گزینش علمی و عمومی آن‌ها توسط وزارتخانه‌های علوم و بهداشت انجام شده باشد.

بر این اساس چنان یک داوطلب تهرانی در شهری دور افتاده قبول شده باشد اما والدینش در یکی از دانشگاه های تهران عضو هیات علمی باشند می تواند به  دانشگاه والدین انتقالی گرفته و در آن جا تحصیل کند و حتی در صورت کسب نمره پیش بینی شده تغییر رشته هم می تواند بدهد.

البته در واقعیت قضیه بسیار فراتر از این بند و تبصره است و نگاهی به آمار حاصل از اعمال این سهمیه شوکه کننده است.  

در واقع آمار و اعداد نشان دهنده عمق تبعیض و بی عدالتی است. به گواه اعدادی که رومه شهروند (مبتنی بر مستندات دریافتی از سازمان سنجش) منتشر کرده از سال 1393 تا 1397، 7194 نفر از اعضای خانواده های هیات علمی دانشگاه در دانشگاه های دولتی انتقالی گرفته یا تغییر رشته داده اند. این آمار 5 برابر سهمیه اختصاص یافته به خانواده های شاهد در این مدت است.

بیشتر بخوانید:

تأثیر ژن خوب استادزاده‌ها در نتایج کنکورشان

در این باره رومه همشهری نیز 4 مهرماه در گزارشی با عنوان آقازاده‌های کنکوری» می نویسد: در کنکور97 برخی از فرزندان اعضای هیات علمی که با رتبه 9هزار و 10هزار توانسته بودند در رشته دامپزشکی یکی از دانشگاه‌های شهرستان‌ها پذیرفته شوند با این سهمیه به دانشگاه کلانشهرها انتقالی گرفتند و به‌جای دامپزشکی در رشته پزشکی ادامه تحصیل می‌دهند.

رقابت در کنکور با سهمیه اعضای هیات علمی این گونه است که مثلاً ظرفیت یک رشته دانشگاهی که تعداد مشخصی است بعداً برای افرادی که حداقل نمره را کسب کرده اند بیشتر می‌شود !  تنها دلیل این اتفاق نیز به هیات علمی بودن یکی از والدین برمی گردد.

مشخص است این سهمیه مبتنی بر رانت شکل گرفته، بسیار تبعیض آمیز و در تضاد با عدالت و رقابت سالم آموزشی است. با این شرایط بیشترین تبعیض در حق فرزندان مردم عادی و اقشار ضعیف جامعه صورت می گیرد که گاها حتی تحصیل و درس خواندن فرزندانشان در مدارس دولتی نیز بسیار سخت و خارج از هزینه های عای زندگی آنهاست. این در حالی است که بر اساس بند 9 اصل 3 قانون اساسی، دولت موظف است زمینه رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه برای همه ، در تمام زمینه های مادی و معنوی» را فراهم نماید.

مسئولان درباره سهمیه هیات علمی ها چه می گویند؟

در این بین منصور غلامی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری یکی از مدافعان اختصاص سهمیه به نزدیکان اعضای هیات علمی است. وی در تاریخ 28 مرداد در گفت‌وگو با ایلنا عنوان کرده درباره سهمیه فرزندان اعضای هیات علمی در کنکور در جامعه کمی بزرگنمایی» شده است و برخی در کشور اغلب به دنبال این هستند که در موارد مختلف ایرادها و اشکالاتی پیدا کنند.» غلامی می‌گوید این سهمیه در واقع حداقل کمک به فرزندان اعضای هیات علمی است که در دانشگاه قبول می‌شوند.»

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری تعداد این جابه‌جایی را ناچیز دانسته و گفته در سال گذشته تنها ۱۵۰۰ دانشجو از این امتیاز استفاده کردند و ۶۰۰ نفر از این تعداد تغییر رشته داشته‌اند.

حجت الاسلام سیدسعید عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز 15 مهرماه در حاشیه نشست کنکور، چالش ها و راهکارها درباره سهمیه اعضای هیئت علمی گفت: یکی از حساسیت های اجتماعی این احساس است  که درباره جذب فرزندان اساتید تبعیض صورت می گیرد. ما باید این مصوبه را بررسی مجدد کنیم.

نکته جالب این است علاوه بر چنین سهمیه هایی، نگاهی به ترکیب دانش آموزان پذیرفته شده امسال در کنکور سراسری نیز نشان دهنده تبعیض دیگری است که اکثریت از مدارس غیردولتی، نمونه دولتی و سمپاد بوده اند. وضعیت به گونه ای شده که گویی در نظام آموزشی و آموزش عالی کشور اصولاً طبقه بندی افراد بر مبنای ثروت و خانواده نهادینه شده است.

به گزارش الف، چند روز قبل احمد توکلی، رئیس دیده بان شفافیت و عدالت در نامه ای به علی اکبر ولایتی اگر چه از لغو مصوبه ای مبنی بر امکان پذیر بودن تغییر رشته در رشته های دکترای حرفه ای سخن گفته بود اما موضوع مهم تر این است که هنوز ۱۳۴ نفر که فرزندان برخی از مدیران دانشگاه آزاد نیز در میان آنان هستند، براساس این مصوبه غیرقانونی در رشته پزشکی یا دندانپزشکی مشغول به تحصیل شده‌اند؛ در حالی که نمره رشته دامپزشکی را کسب کرده‌اند».

احمد توکلی، دیروز هم در نامه‌ای به رئیس دیوان عدالت اداری خواستار رفع تبعیض برای  فرزندان اساتید علوم پزشکی و لغو مجدد مصوبه کمیسیون خاص وزارت بهداشت شد.

بیشتر بخوانید:

توکلی خطاب به دیوان عدالت اداری: تبعیض به نفع فرزندان اساتید علوم پزشکی را متوقف کنید

در نهایت می توان گفت با شرایطی که در حال حاضر وجود دارد نمی توان گفت سنجش توانایی علمی برای ورود به یک کد رشته مبتنی بر عدالت و یک رقابت سالم شکل می گیرد و اتفاقاً بر اساس سهمیه هیات علمی، رانتی خاصی برای آنها  و به ضرر مردم و طبقات دیگر جامعه در نظر گرفته شده که ضرورت بازنگری در آن بیش از پیش لازم است.

زهرا نژاد بهرام صبح امروز پیش از آغاز جلسه شورای شهر تهران با اشاره به توییت یکی از نمایندگان مجلس مبنی بر ارائه طرح جدایی ری از تهران گفت: متاسفانه این طرح با ۳۰ امضاء به هیات رئیسه وصول شده و فرید نیز در این باره توییتی منتشر کرده است.

وی با بیان این که اعضای شورای شهر تهران معتقدند که نباید یکپارچگی تهران به دلیل مسائل ی دچار تغییر شود گفت: از دید ما شهروند منطقه ۲۰ با ۱۵ تفاوتی ندارد. هر چند که برخی از مناطق می توانند به دلیل شرایط خاصشان؛ همچون بافت فرسوده یا غیره شهرداری خاص داشته باشند، اما به هم زدن یکپارچگی شهرداری و شهر ظلم به مردم است.

وی با بیان اینکه ادله خود را برای نمایندگان مجلس ارسال می‌کنیم افزود: برخی از اعضای مجمع امید نیز از امضاء کنندگان این طرح بودند و نزدیک شدن به انتخابات و فضای ی متفاوت شاید یکی از دلایل ارائه این طرح باشد.

وی با بیان این که از طریق محسن هاشمی، شهردار تهران و رسولی که در شورای راهبردی امید هستند، این موضوع را پیگیری می‌کنیم گفت: بخشی از ۳۰ نفری که این طرح را امضاء کردند از نمایندگان لیست امید مجلس کنونی هستند.

تیم ملی فوتبال کلمبیا در دومین دیدار دوستانه خود در ماه جاری میلادی نیز نتوانست به برد برسد و برابر الجزایر با ۳ گل شکست خورد. کارلوس کی‌روش بعد از این دیدار عنوان کرد تیمش بازی بهتری نسبت به حریف ارائه داد ولی دریافت دو گل در فاصله زمانی کوتاه باعث شد تا شیرازه این تیم از هم بپاشد. او عنوان کرد این بازی دوستانه به تیمش کمک خواهد کرد تا بازی در شرایط سخت را یاد بگیرد و بتواند بازی را در شرایط سخت و وقتی که عقب است را مدیریت کند. 

هواداران تیم ملی فوتبال کلمبیا از این نتیجه اصلا راضی نیستند. آن‌ها انتظار داشتند نتایج تیم‌شان بعد از حضور کی‌روش به جای پکرمن در راس کار هدایت تیم ملی کلمبیا بهبود یابد ولی این اتفاق رخ نداد و به همین خاطر این هواداران خواستار اخراج کی‌روش و بازگشت پکرمن به تیم ملی فوتبال کلمبیا شدند.

این مربی پرتغالی پیش‌تر نیز با خبرنگاران این کشور درباره حضور خامس رودریگس در این تیم و موضوع مصدومیت او دچار درگیری لفظی شده بود.

به نظر می‌رسد اتفاقی که برای برانکو در عربستان رخ داد و بعد از چند سال موفق با پرسپولیس از هدایت این تیم اخراج شد، این بار برای کی‌روش در کلمبیا رخ داده است و نتایج ضعیف در کوپا و بازی‌های دوستانه باعث شده است تا زمزمه‌های برکناری این مربی پرتغالی نیز به گوش برسد. 

به نقل از نشریه گازتا اسپورت» ایتالیا، علی دایی، پادشاه فوتبال ایران می گوید که دیر یا زود رونالدو، اسطوره پرتغالی رکورد او را می شکند. در تاریخ فوتبال هیچ کس مثل دایی گنی نکرده است. او با زدن 109 گل برای تیم ملی ایران آقای گل فوتبال جهان است.

دایی درباره این رکورد گفت: این رکورد باعث افتخارم است. به نظرم تا زمانیکه این رکورد بوده ملت ایران نیز همه افتخار می کردند. این افتخار تنها برای من نیست بلکه برای تمام مردم ایران است.

وی افزود: اصلا ناراحت نیستم چون تمام رکوردهای جهانی ممکن است روزی شکسته شوند. من خوشحالم رونالدو در آستانه غلبه رکوردم است. من از فوتبال او لذت می برم. او در تمام این سال ها در اوج بوده است. من او را جزو 3 بازیکن برتر دنیا می دانم و برای او آرزوی بهترین ها را دارم.

کاپیتان سابق ایران ادامه داد: او به همراه تیم ملی پرتغال برخلاف مسی آرژانتینی عملکرد درخشانی داشته است. به همین خاطر  معتقدم که رونالدو تنها کسی است که می تواند به رکورد من برسد. چالش قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا شاید سختر از گنی در تیم ملی باشد. تیم های زیادی هستند که به دنبال قهرمانی در اروپا هستند اما به نظرم یوونتوس به همراه رونالدو یکی از آنهایی است که شانس زیادی برای قهرمانی دارد.

گوشی‌های هوشمندی که اکنون در بازار وجود دارند دارای برخی ویژگی‌ها هستند که از زیبایی آنها می‌کاهد و یکی از آن نکات منفی بیرون زدگی یا برجستگی دوربین‌های آنها است اما به لطف تیمی از محققان دانشگاه "یوتا" که لنز دوربین بسیار نازک ایجاد کرده‌اند، این برجستگی‌ها به زودی حذف خواهند شد.

برای مقایسه باید گفت لنز مورد استفاده در دوربین‌های هوشمند امروزی که جمع می‌شوند و نور را روی یک حسگر ریز متمرکز می‌کنند، چند میلی‌متر ضخامت دارند اما لنزهای جدید ابداعی پژوهشگران دانشگاه یوتا ۱۰۰۰ برابر نازک‌تر از آنها هستند. اکنون یک گروه از پژوهشگران دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه یوتا موفق به ایجاد نوع جدیدی از لنزهای نوری شده‌اند که فقط چند میکرون ضخامت دارند و حدود هزار بار نازک‌تر و ۱۰۰ برابر سبک‌تر از لنزهای دوربین تلفن‌های هوشمند امروزی هستند.

طی این مطالعه پژوهشگران اظهار کردند این لنز رویکردی شبیه به کوره‌های خورشیدی غول‌پیکر در سراسر جهان دارد. کوره خورشیدی(Solar furnace) وسیله‌ای است که از تعداد بسیار زیادی آینه تخت که به صورت الکترونیکی کنترل می‌شود برای متمرکز ساختن نور خورشید در یک ناحیه کوچک جهت تولید دماهای بسیار بالا ساخته شده‌ است.

این کوره‌ها به جای یک عنصر منعکس کننده غول‌پیکر و گران‌قیمت، از یک آرایه بازتابنده کوچکتر استفاده می‌کنند که هر کدام در زوایای مختلف اما خاص قرار دارند تا نور را روی یک برج مرکزی بازتاب دهند. هر کوره به خودی خود گرمای زیادی تولید نمی‌کند اما صدها نفر از آنها می‌توانند گرمایی به اندازه ۶۳۳۰ درجه فارنهایت (۳۴۹۸ سانتیگراد) تولید کنند.

لنزهایی که محققان ایجاد کرده‌اند در واقع از ریزساختارهای بی‌شمار ریزی که توسط چشم انسان قابل مشاهده نیستند، ساخته شده است و از نظر استراتژیکی به گونه‌ای قرار گرفته‌اند که هرکدام از آنها خم می‌شوند و  مسیر نور را مجددا به سمت حسگر دوربین هدایت می‌کنند.

وقتی همه این کارها انجام شود همان نتیجه را می‌دهد که یک عنصر منحنی واحد انجام می‌دهد. ساخت این لنزها همچنین تیم را مم به ساختن فرآیند ساخت جدید، یک پلیمر جدید و الگوریتم‌های سفارشی برای محاسبه شکل و موقعیت هر ریزساختار می‌کند. اما لنز حاصل می‌تواند کاملاً صاف باشد و از پلاستیک سبک ساخته شده باشد.

این رویکرد جدید تصویربرداری نه تنها از ضربات وارده به دوربین جلوگیری می‌کند بلکه می‌تواند با آزاد کردن فضای بیشتر در داخل محفظه برای هر دو دوربین جلو و پشت دستگاه، باعث باریک‌تر و کوچک‌تر شدن کل گوشی‌های هوشمند می‌شود.